Is er belasting verschuldigd bij de overgang van de onderneming door overlijden ?

Veelgestelde vragen

Wat gebeurt er met het bedrijfspand bij overlijden ?

Betreft het een huurpand dan hangt dit van de persoon van de huurder in de huurovereenkomst af dan wel andere afspraken hierover in de huurovereenkomst. Betreft het een pand dat eigendom is van een ondernemer/natuurlijke persoon, dan kan hiervoor bij testament een regeling worden getroffen.

Is er belasting verschuldigd bij de overgang van de onderneming door overlijden ?

Over al hetgeen wordt verkregen door overlijden is erfbelasting verschuldigd. Wel gelden er voor verkrijgingen door overlijden in de ondernemingssfeer bijzondere vrijstellingen en uitstelregelingen voor de erfbelasting. Indien de onderneming wordt gestaakt door overlijden kan er ook IB verschuldigd zijn.

Kan ik bepalen dat mijn onderneming bij overlijden naar (een) bepaalde perso(o)n(en) gaat ?

In een maatschaps- of vennootschapsovereenkomst kan worden opgenomen dat het aandeel van een overleden maat of vennoot kan worden overgenomen of verblijft (wordt toegedeeld) aan een andere maat/vennoot of de andere maten/vennoten gezamenlijk. Ook kan apart of aanvullend bij testament een regeling worden getroffen (bijvoorbeeld een legaat van aandelen in een BV).

Kan een stamrechtovereenkomst later nog gewijzigd worden?

De overeenkomst kan na verloop van tijd gewijzigd worden. Indien de uitkeringen niet meer nodig zijn, omdat er weer (genoeg) ander inkomen is, kunnen de uitkeringen worden stopgezet of uitgesteld naar een ander moment. Afkoop mag niet. De looptijd van periodieke uitkeringen mag echter niet te kort zijn en is afhankelijk van leeftijd en geslacht van de uitkeringsgerechtigde. Het is verstandig een en ander af te stemmen met de Belastingdienst.

Hoe snel kan een stamrecht BV worden opgericht?

Dit kan tegenwoordig zeer snel geregeld worden, zelfs binnen een paar dagen. Een BV kan tegenwoordig al worden opgericht met een aandelenkapitaal ten bedrage van € 1,00, waar voorheen het minimale kapitaal € 18.000,00 bedroeg. Ook de eis van een 'verklaring van geen bezwaar' van het Ministerie van Justitie voor de oprichting van een BV is inmiddels afgeschaft.

Bij welke hoogte van de ontslagvergoeding loont het een stamrecht BV op te richten?

Een stamrecht BV is, puur financieel gezien, voordeliger dan een verzekering of banksparen bij een ontslagvergoeding van ca. € 70.000,00 en hoger. Indien het de bedoeling is ook een onderneming te starten of er een specifiek doel bestaat met de vergoeding, anders dan levensonderhoud, kan dit echter anders liggen.

Moet ik nog bijzondere dingen regelen in verband met de continuïteit van de onderneming?

In dit verband kunnen in een vennootschapscontract (maatschap/vennootschap onder firma) of testament nadere regelingen worden getroffen, zodat het pand voor de onderneming behouden blijft. Ook hier kan de notaris en/of fiscalist als adviseur dienen. (Zie ook de pagina: 'Onderneming en overlijden').

Is er belasting verschuldigd bij de overdracht en zo ja, welke belasting?

Bij overdracht van onroerend goed is overdrachtsbelasting verschuldigd. In bepaalde gevallen kan BTW spelen (bijvoorbeeld nieuwbouw) of voor BTW worden geopteerd. In het laatste geval is hoofdregel dat het onroerend goed minimaal 2 jaar in gebruik moet zijn geweest en voor minimaal 90% voor BTW-belaste prestaties dient te worden gebruikt, zodat eventueel in het verleden afgetrokken BTW (op aanschaf en kosten) behouden blijft of BTW alsnog in aftrek kan worden gebracht op grond van herzieningsregels. Voor landbouwgrond gelden speciale regels.

Is het verstandig het onroerend goed privé op naam te krijgen of juist op naam van de onderneming te stellen?

Het antwoord op deze vraag is afhankelijk van vele zaken, zoals degene die de feitelijke zeggenschap over het onroerend goed moet hebben en/of houden, maar ook van fiscale zaken en uw feitelijke situatie. De specifieke omstandigheden van het geval zijn hier dus bepalend en kunnen het best met adviseurs als notaris en fiscalist worden bekeken.

Mag een vereniging winst maken en/of fondsen vormen?

Een vereniging kan en mag winst maken of fondsen vormen die dan wel weer ten goede moeten komen aan het gemeenschappelijke doel. Winstuitkering aan (individuele) leden is niet toegestaan.

Kan een vereniging ook buiten de statuten regels vastleggen?

Er kan naast de statuten een ‘huishoudelijk reglement’ worden opgesteld, waarin uitvoeringsbepalingen en/of aanvullingen van in de statuten opgenomen regels zijn neergelegd.

Moet een vereniging statuten hebben om te kunnen bestaan?

Een vereniging kan bestaan met of zonder statuten. Met statuten heeft de vereniging volledige rechtsbevoegdheid (zelfstandig drager van rechten en verplichtingen) en bestuurders zijn in beginsel niet persoonlijk aansprakelijk. Deze beide zaken zijn anders bij de vereniging zonder statuten (ook wel: informele vereniging): deze vereniging is beperkt rechtsbevoegd, bestuurders zijn ook persoonlijk aansprakelijk.

Mag een stichting winst maken?

Een stichting mag winst maken, maar dit mag niet het doel van de stichting zijn. De gelden moeten ten goede komen aan het doel en niet aan oprichters of bestuurders.  

Mag een bestuurder een onkostenvergoeding krijgen?

Het betalen aan bestuurders van door hen gemaakte onkosten of het vergoeden van ter beschikking gestelde tijd, mits reëel, is toegestaan.

Kan een stichting erven?

Een stichting kan erfgenaam zijn of een legaat ontvangen. Het is zelfs mogelijk speciaal hiervoor een stichting bij testament in het leven te roepen.

Is de gevolmachtigde verplicht mijn zaken te regelen?

Degene die de volmacht krijgt kan de zaken regelen, doch is hiertoe niet verplicht.

Kan ik een verleende volmacht ook weer ongedaan maken?

Zolang u zelf in staat bent uw wil te bepalen (wilsbekwaam), kunt u een reeds verleende volmacht ook weer ongedaan maken (herroepen).

Is een volmacht bij de bank niet voldoende?

Indien u een volmacht bij de bank regelt betreft dit alleen de bankrekeningen en eventuele andere bankzaken, maar niet overige zaken zoals bijvoorbeeld beslissingen ten aanzien van de woning of medische behandelingen. Voor deze laatste zaken is dan nog een aanvullende (notariële) volmacht nodig. Een notariële volmacht ziet echter op alle zaken, ook bankzaken, hiermee heeft u dus alles in één keer geregeld.

Maakt het verschil of ik samenwoon of getrouwd (of geregistreerd partner) ben?

Voor de wettelijke regeling van erven (zonder testament) maakt dit zeker verschil: een echtgenoot/geregistreerd partner krijgt dan de beschikking over de hele nalatenschap, een samenwoningspartner is niet automatisch erfgenaam, hiervoor is een testament noodzakelijk.

Kunnen mijn kinderen bij overlijden direct hun erfdeel opeisen?

Indien er een echtgenoot/geregistreerd partner is en geen testament, geldt de zogenaamde ‘wettelijke verdeling’, waardoor de echtgenoot/partner de hele nalatenschap verkrijgt en de kinderen hun erfdeel in beginsel pas na het overlijden van deze echtgenoot/partner op kunnen eisen. Bij ongehuwd samenwonen kunnen kinderen hun erfdeel wel direct opeisen, tenzij een testament anders bepaalt.